tirsdag 27. juni 2023

Identitet

Eg har lenge tenkt på å skrive dette innlegget. I og med at eg skriv dette i juni, så tenker vel mange at eg vil kaste meg inn i den heite debatten om kjønnsidentitet og Pride, men det var ikkje det som var tanken, i alle fall ikkje direkte.

I Store Norske Leksikon står det: "I psykologien er identitet en opplevelse av sine egne egenskaper og likheter med og forskjeller fra andre mennesker. Det grunnleggende identitetsspørsmålet er «Hvem er jeg og hva er min plass i verden?» I utviklingspsykologien er hovedspørsmålet når identiteten dannes og hvordan det skjer." 

Spørsmålet eg utforskar er; kvar er eller kvar har eg min identitet? Eg var litt inne på den same tematikken då eg skreiv mitt første blogginlegg: Kva skal eg bli? Den gongen var det berre nokre veker til eg skulle verte pensjonist, og eg lurte på kva eg skulle bli når eg vart stor. 



Identitet

Identitet handlar om kva eg identifiserer meg med og kva eg ikkje identifiserer meg med. Kva er eg? Kven er eg? Kva vil eg være? 

Kva svarer eg når folk spør kva eg er, kva eg gjer på? 

Det var lettare då eg jobba som ingeniør. Då var svaret; eg er ingeniør. Eg jobbar med det og det. Kjedeleg men greit nok.

Ei stund var eg både pastor og ingeniør. Då kunne eg sjå an kven som spurte, og tilpasse svaret etter det.

Ei stund jobba eg i NAV. Eg hugsar eg likte å svare at eg jobbar i NAV. Litt fordi det er mange som ikkje likar NAV.

No er eg pensjonist. Eg kjenner på at det ikkje er like kult å sei det til folk. Det er litt som å sei at no er det slutt, og så er det liksom så kjedeleg og vanleg. Det er svært mange som er pensjonistar. Altså svært vanleg. 

Eg har faktisk lenge, så lenge eg hugsar, hatt min identitet i at eg ikkje er sånn som alle andre. Eg likar å gå i utakt med flokken og stå litt skeivt på oppstillingsbilete. Etter at eg vart katolikk, likar eg å sei at eg er katolikk fordi det er litt uvanleg. I Norge. Paradoksalt nok så er katolisismen den vanlegaste forma for kristendom på verdensbasis. Men det er ei anna sak.

Eg trur eg hadde likt å svare at eg er professor, eller arkitekt eller arkeolog eller psykolog når folk spurte meg om kva eg var. Men eg har ikkje vore noko av dette. Ein kan ikkje lyge på seg ein identitet.

Er det noko eg er stolt av og som er sentralt i identiteten min, er det at eg har vore gift med samme dama i snart 45 år, at vi har fått tre flotte barn, og sju flotte barnebarn. Eg er pappa. Stolt pappa.

Andre ting eg er stolt av og identifiserer meg med:
- eg er mann
- eg er norsk
- eg er rovdestranding
- eg er knardaling
- eg er musikalsk
- eg har auge
- og så vidare

Så.
Handlar dette om kva eg gjer, eller handlar det om kva eller kven eg er?
Handlar det kun om følelsar eller også realitetar?

Eg er ganske tynn og lett, men har gjennom åra opparbeida meg ein liten kulemage som eg ikkje identifiserer meg med. Eg føler meg ikkje som ein mann med kulemage. Faktum er at eg har kulemage.

Appropo NAV. Då eg jobba der fekk eg eit innblikk i "livets skuggeside", folk som mista jobben, folk som var sjuke, folk som mista jobben fordi dei var sjuke, folk som var plaga med eitt eller anna på ein så alvorleg måte at dei vart uføretrygda. Eg fekk innblikk i kva dette gjorde med folk. Eg fekk ein forståelse av kva det betyr for sjølvbildet, ja identiteten, å være i arbeid, gjerne eit meiningsfylt arbeid. Være til nytte.

Som kristen, viss eg var ein from kristen, så skulle eg vel helst ha skrive, "eg har min identitet i Jesus Kristus, eg har min identitet i at Gud elskar meg". Uavhengig av kva eg held på med som pensjonist, uavhengig av kva eg har oppnådd, uavhengig av kva eg føler, så skulle vel dette ha vore svaret. Fasiten.

Er det så enkelt?
Ja.
Men i praksis er det ikkje så enkelt, og det er eit svar som ein ikkje kan slenge ut på ein lettvint måte. Det er eit svar som stikk djupt djupt inn i rota av kven eg er og kva eg er skapt til å være. Det må pakkast ut og drøvtyggast om igjen og om igjen for å fatte det. Det er ikkje så lett å ta inn.

Det handlar om at vi er Guds born.
Vi er adoptert.

Vi er elska med ein type kjærleik som vi ikkje er i stand til å forstå fullt ut. Ein ubetinga kjærleik.

Å jasså, seier du kanskje. Må du ikkje gjer sånn og sånn, tru og meine dei rette tinga og være snill og grei. Må du ikkje gjere masse greier som du ikkje har lyst til og slutte med masse greier som du har lyst til?

Nei det handlar ikkje om det.
Guds kjærleik er ubetinga. Du kan ikkje gjere noko for at Gud skal elske deg meir og du kan ikkje ikkje gjere noko for at han skal elske deg mindre.

Gud berre elskar, og det han har for oss er berre godt. Det aller beste. 
Det er ikkje han det står på, det er oss det står på, om vi vil ta imot. Åpne oss opp og ta imot.

Eg har prøvt å åpne meg, og av og til har eg vore einig med det David seier i salme 18:20: " Han førte meg ut i ope land og fria meg ut, for han si har glede i meg. "

Å, kor eg kunne tenkt meg å presentere dette svaret til dei som føler dei ikkje har fått det til, dei som er sjuke, dei som har opplevd tragedie på tragedie, dei som ikkje fekk seg familie, dei som har familie som har gått i oppløysing, dei som føler seg utstøytte og forakta, dei som føler dei ikkje duger til noko, dei som ser mørkt på livet og vegen vidare. Og alle andre.

Ein som er fanga i mørkret.


Alt eg nevnte i starten om identitet, kva vi føler vi er (eller ikkje er), kva vi identifiserer oss med (eller ikkje), kva vi gjer på (eller ikkje), kva vi er stolt av (eller ikkje) og så vidare; etter mi meining er ikkje dette vår verkelege identitet.

Det vi verkeleg er, er søner og døtre av den levande Gud.
Ein sterkare identitet finnes ikkje.



2 kommentarer:

  1. Eg synest du er veldig snill når du omtalar andre menneske. Vi er ikkje berre råka av uheldige omstendigheiter eller føler oss mislukkka. Vi har trampa uti detdetdetdet

    SvarSlett
    Svar
    1. Takk for kommentar. Eg veit ikkje kven du er, men ynskjer deg alt godt og Guds signing i tida som kjem.

      Slett

Signer gjerne med navn viss du ikkje vil være anonym :)