Se, vi går opp til Jerusalem

Tirsdag 03.04.2007 sat eg på ein buss på veg opp til Jerusalem.

Det var tirsdag i påskeveka. 

Eg var reiseleiar på ein Israelstur i regi av Fokus Reiser saman med Ingrid kona mi samt israelsmisjonærane Bjørg og Terje Bakke. Dei fleste som var med på turen var frå Sykkylven, med få unntak, blant anna mor mi Oline og søstra mi Oddrun. Eg og Ingrid hadde litt ansvar for aktivitetar/underhaldning om kveldane. Ingrid tok seg av skriftlesing på heile turen. Ho las ein liten bolk knytta til plassane vi besøkte. Eg var ansvarleg for å telje folk på bussen, men måtte overgje ansvaret til Ingrid då eg heile tida kom ut av teljinga.

Dagane før vi kom til Jerusalem hadde vi vore i Haifa, Karmelberget med utsikt mot Harmageddon, Gallilea, ved Genesaretsjøen, båttur over Genesaretsjøen til kibbutz Ma'agan på andre sida av sjøen, saligprisningsberget (bergpreika), Peters fiskeplass, Kapernaum der vi blant anna såg ruinane av huset til Peters svigermor, Huladalen, Cêsarea Filippi med Jordans kilde, Golanhøgda, Tiberias, Kana der Jesus gjorde vatten om til vin, Nasaret, badeparadiset Sachne med varm kilde, Jordandalen, plassen der dei fann dødehavsrullane, Massada og så bading i Dødehavet før vi køyrde oppover i retning Jesusalem.

Ganske hektisk, men svært spennande og kjekt program.

Nokre glimt:

Vakre Ingrid og Konstantin på veg over Genesaretsjøen.

Bedbudelseskirka i Nasaret,
for å hedre minnet om då engelen Gabriel kom med bodskap
til jomfru Maria om at ho skulle føde Jesus, avla ved Den Heilage Ande.

Eg, mor Oline og søster Oddrun på Massada.

JERUSALEM

Og ja, det å kome opp til Jerusalem denne tirsdagskvelden var ein opplevelse. 

Denne byen vi hadde lært om på skulen, sunge om i songar, lest om i Bibelen og høyrt om i nyheitene stadig vekk. 

Denne byen som Jesus og disiplane vandra mot då det nerma seg den jødiske påskefeiringa, ei feiring av utvandringa frå Egypt til det lova landet som flaut av melk og honning.  For Jesus, ei vandring som enda med korsfestinga på Golgata.

Då Jesus gav sitt liv for våre synder etter skriftene.
Eller, det enda ikkje der, det enda med oppståda den tredje dagen. 

Som Paulus skriv i 1.Kor 15:

1 Eg kunngjer dykk, sysken, det evangeliet som eg forkynte dykk, som de òg tok imot, som de òg står støe i. 2 Ved det blir de frelste, så sant de held fast på ordet slik eg forkynte det for dykk; elles blir det til inga nytte at de kom til trua. 

3 For først og fremst overgav eg til dykk det som eg sjølv hadde motteke, at Kristus døydde for syndene våre, som skriftene har sagt, 4 at han vart gravlagd, at han stod opp att tredje dagen, som skriftene har sagt, 5 og at han synte seg for Kefas og deretter for dei tolv.

6 Så synte han seg for meir enn fem hundre sysken på ein gong. Dei fleste av dei lever enno, men nokre har sovna inn.  7 Sidan synte han seg for Jakob, så for alle apostlane. 8 Og aller sist synte han seg òg for meg, eg som berre er eit ufullbore foster.

Eg kan ikkje skrive om alt vi såg og opplevde, berre nokre sentrale glimt og høgdepunkt.

ONSDAG:

Onsdagen starta på Oljeberget der Jesus for opp til himmelen, og der han skal kome igjen for å dømme levande og døde.

På Oljeberget. Ingrid les frå bibelen.

Så gjekk vi ned frå Oljeberget, via kirka Dominus Flevit til Getsemane hage:

Eit over 2000 år gamalt oliventre i Getsemane.

Så gjekk vi vidare til den romersk katolske kirka "Church of all nations" som ligg like ved Getsemane. Inne i denne kirka var det ei heilt spesiell atmosfære:

Church of all nations

Church of all nations

Så gjekk vi inn i gamlebyen. Vi var innom ei kirke ved Betesdadammen der vi song "O store Gud" så det ljoma. Vi gjekk gjennom gata "Via Dolorosa" der Jesus bar korset på veg til Golgata. Vi var på markedet, såg på diverse utgravingar og så gjekk vi til klagemuren.

Bøn ved klagemuren

Turen gjekk vidare til gravkyrkja, også kalla oppstandelseskirka, eit pilegrimsmål sidan 400-talet. Besøket i gravkirka gjorde inntrykk:

Gravkirka reist der nokre meinar Jesus var gravlagd og stod opp igjen.

Dagen vart avslutta på øvre sal, der disiplane tok imot Den Heilage Andre på pinsedag.

Nok ein innhaldsrik dag!

SKJÆRTORSDAG

Dagen starta på Knesset og Holocaustmuseet. Å være på på Holocaustmuseet var hjerteskjærande. Inne i museet vert navnet på kvar enkelt person som døde lest opp. Kvar einaste person! 24/7. I perioden 1938–1945 vart meir enn seks millionar jødar drept. Korleis kunne dette skje? Dette er noko vi aldri må gløyme!

Så gjekk turen til Betlehem, rett ved Jerusalem. Vi måtte skifte ut vår jødiske guide då denne delen då Betlehem ligg på Palestinsk område. I Betlehem hadde vi den beste lunchen på heile turen etter min smak. Eit arabisk bord fylt med dei lekraste velsmakande rettane. Nam nam!!!

Glimt frå Betlehem:

Souvenirbutikk i Betlehem

Konstantin og Mattias spelar fotball utanfor 
den evangelisk lutherske kyrkja i Beit Jala like ved Betlehem

Fødselskirka i Betlehem lokalisert der ein meinar Jesus vart født.

Her meinar dei Jesus vart født.
Det såg nok heilt annleis ut då det skjedde :)

LANGFREDAG

Langfredag hadde vi ein roleg dag, gjekk litt rundt i fri dressur og kosa oss i Jerusalem:

Mor mi kosar seg med ein cola i varmen.
Denne dagen fylte ho 80 år, og dette var feira på hotellet seinare opå kvelden.

LAURDAG

Laurdag tok vi ein svipptur til Joppe. Fin plass.

Joppe. Her budde visst garvaren Simon.
Der Peter fekk openberring om å forkynne til hedningane.

Vidare til Tel Aviv der vi besøkte ei forsamling, og så til Cesarea ved havet der vi besøkte eit restaurert "teater":

Bjarne , Ingrid, eg og Geir syng "Å Jesus du som fyller alt i alle"

Så reiste vi opp til Jerusalem igjen og kosa oss der

PÅSKEDAG (Søndag):

Så var det siste dagen og for mange høgdepunktet.

Denne dagen deltok vi på ei tradisjonell nordisk gudsteneste i Gordons Golgata, som er ein plass der enkelte meinar Jesus vart krossfesta og gravlagd. Kvar lokasjonen var nøyaktig er ikkje så viktig for meg. 

Terje Bakke talar på påskedag i Gordons golgata.

Mor mi, som no er død, og som eg vil sei var ei dame som stort sett hadde god bakkekontakt, uttalte etter denne denne gudstenesta: det var like før eg fekk tungetale! Eg forstår godt kva ho meinte. Det var ein sterk opplevelse.

Så barst det etterkvart heim.

Men, før eg avsluttar vil eg nemne noko viktig eg kjøpte på denne turen. Eg kjøpte nesten ingen ting, men det deg kjøpte har velsigna meg nesten dagleg sidan 2007. Jerusalemstøflene mine. Eg kjøpte dei ein av dagane der i Jerusalem. Tøfler av merket Croks.

Slik ser dei ut idag:

Jerusalemstøflene mine.
Ekte pipegrimsko i gode og vonde dagar.

Se, vi går opp til Jerusalem

Eg minnes desse dagane i 2007 denne veka. Påskeveka. Den stille veka. Eg vil avslutte med ein song vi har sunge mange gongar i den katolske Kyrkja i fastetida som starta på askeonsdag 14. februar.

Se, vi går opp til Jerusalem,
i hellige fastetider
å skue hvor Jesus Krist, Guds Sønn,
i syndernes sted skal lide.

Se, vi går opp til Jerusalem,
hvem ville med Herren våke,
og så som vår himmelske Fader vil,
den smertens kalk å smake?

Se, vi går opp til Jerusalem, 
til Frelserens kors og pine, 
til lammet, som ofres for verdens skyld, 
for dine synder og mine.

Se, vi går opp til Jerusalem,
til staden den evig klare.
Vår Frelser har sagt at der han er
skal også vi med ham være.

(Alle foto i dette blogginlegget har eg teke sjølv)

Den beste versjonen av seg sjølv

Eg har i det siste sett på serien "Kompani Lauritzen" sesong 5, der eitt av hovudmåla for deltakarane er å bli den beste versjonen av seg sjølv. Eg likar serien svært godt. God underhaldning. 

I starten er berre det å ta imot kommandoar og lyde kommandoar utan å mukke, svært vanskeleg for mange. Så blir det etter kvart meir og meir krevjande øvingar og oppgåver, fysisk og psykisk, som verkeleg set deltakarane på prøve. Det er fascinerande når ein person trassar ei frykt eller ein fobi, og ein ser jubelen etterpå. Det er ikkje tvil om at dei fleste kjem ut etter serien som ein betre versjon av seg sjølv, ein versjon som tåler meir, orkar meir, og er blitt frigjort til å gjere ting ein ikkje torde gjere før. 

Kompani Lauritsen - sesong 5

Den kristne versjonen

Eg ser mange parallellar til det kristne livet. Ei side ved det kristne livet handlar nettop om å bli ein betre versjon av seg sjølv. Ordet som blir brukt på denne kristne "Kompani Lauritzen"-prosessen, er heilaggjering eller helliggjørelse som det heiter på bokmål. Mange kristne har eit negativt forhold til dette. Dei meinar det fort blir lovisk eller at det blir eit strev. 

Kvar blir det av nåden? 

Det å kvile i nåden?

I den katolske Kirka er ein meir positive til dette. Ja ein seier faktisk at å prøve å bli helgen (ein annan måte å sei heilaggjering på) er noko som er for alle. Kirka har opp gjennom historia utvikla mange verktøy ein kan bruke i denne prosessen, for eksempel tidebøner, rosenkransbøner, skriftemål og bibelmeditasjon;  lectio divina eller ignatiansk, kontemplativ bøn, gå til messe på søndagar og så vidare. Der er fleire.

I møte med ikkje-kristne, i prat eller kommentarfelt, får ein gjerne inntrykk av at dei ser på kristne som slike som trur dei er betre enn andre, eller framstår som betre enn andre, men som eigentleg ikkje er det. Og så er der desverre mange historier som støttar den siste påstanden, der til og med prestar og pastorar og kristne leiarar har levd eit dobbeltliv. Dei har svin på skogen. Dei har hemmelegheiter som ikkje tåler dagens lys. Veldig, veldig trist, men sant.

Det er ei kompleks spørsmålstilling eg har rota meg inn i. Mykje av det som gjer det komplekst er alle dei negative erfaringane, dei negative verdsbileta, dei negative observasjonane (leiarar, prestar, pastorar som sviktar) og kampen inne i meg sjølv. 

Er eg den beste versjonen av meg sjølv?

Istaden for å prøve å svare på dette, noko som ville ha vore svært krevande, vil eg berre kaste fram ein proklamasjon og ein visjon:

Å bli det vi er skapt til

Når eg ser på mitt eige liv, er det ikkje så mykje å skryte av. Der er sjølvsagt mange ting eg har fått til som eg er stolt av. Ikkje minst at eg har vore gift med Ingrid i snart 46 år, og mine tre barn, og sju barnebarn. Det eg meinar er dette med å være ein god person, der veit eg ikkje om eg har så forferdeleg mykje å skryte av. Men det eg har forstått gjennom lesing av Bibelen og teologiske bøker, er at det å være menneske, på ein måte er å vere ein skugge av seg sjølv. Hadde vi vore heilt og fullt det vi er skapt til, hadde vi vore heilt og fullt lykkelege, frie og fylt med fred, tilfreds og aktive med å spre denne herlege røyndomen. 

Men eg er ikkje der. Kansje glimtvis, men på det jamne nei.
Eg er ikkje der.
Eg er ein skugge av meg sjølv. 

5 - 7 mars i år var eg på ein konferanse i Bjärka-Säby i Sverige. Konferansen var arrangert av Ekumeniska Kommuniteten i Bjärka-Säby med Peter Halldorf i spissen. Storparten av deltakarane var prestar i den svenske og den norske kirke, medan ein god del av talarane var katolske eller ortodokse. Tema for mange av dei handla nettop om det eg skriv om her.

Slottet i Bjärka-Säby der mange seminara fann stad.
Eg hadde eit herskapeleg rom i tredje etasje til høgre.

Katolsk biskop i Trondheim stift, Erik Varden, var kansje den som var mest konkret. Med sin bakgrunn som trappistmunk i England, tok han utgangspunkt i St. Benedikts "Regel Vita"som dei brukte som hjelpemiddel i klosteret.

Her er mitt eksemplar av Benedikts regel.
Den kan kjøpast på St. Olav bokhandel.  

I sitt innleiande foredrag sa han at St. Benedikt brukte å stille alle som ville bli munkar eller nonner nokre innleiande spørsmål. Det første spørsmålet var; "Vil du bli lykkeleg?". Erik Varden la til ein kommentar: "Viss svaret er nei, så finnes det mykje enklare måtar å bli ulykkeleg på enn å følge St. Benedikts regel". 

Som sagt, handla fordraget om å verte lykkeleg, heil, fri og så vidare. Det handla om å bli den beste versjonen av seg sjølv ved å bli den vi er skapt til å vere, alle vi som er skapte i Guds bilete.

Sjølv om eg slit med dette er det samstundes noko eg lengtar etter.
Ein sterk lengsel.

I mai 2021 skreiv eg eit blogginlegg med tittelen "Fokus" der eg er inne på noko av den same "problematikken". Som avslutning, etter å ha skrive om å praktisere tidebøner og andre ting, skreiv eg:

"Gjennom dette har eg fått ein lengsel etter å trenge enno djupare, kome enno nermare Gud, livets kjelde, kome nermare Jesus, få skarpare fokus, få bort all støyen, så eg kan høyre og sjå klarare og klarare."

Eg har kanskje teke nokre små museskritt etter dette?
Eg er ein pilegrim på vandring som vert inspirert av "Kompani Lauritzen" til å satse, våge, hoppe ut i det, gå inn i stadig nye vakre landskap.

So help me God.

Perspektiv

Perspektiv handlar om å sjå ting & tang frå forskjellige vinklar. For å forstå ting & tang trur eg at det er viktig, nettop dette, å sjå frå forskjellige vinklar. Eg kjenner meg litt priviligert som har fått lov til nettopp det. 

Kanskje eg har vore heldig, kanskje eg har oppsøkt det, i alle fall; eg har hatt nokre erfaringar som har gitt meg perspektiv på ein del ting. Ting & tang eg meinar er vesentlege. 

Nokre av desse perspektiva fekk eg i 1990-91. Eg arbeidde då i eit firma i Bergen som som heitte Bailey Petrovest AS, eit bergensfirma som som hadde bygd seg opp med å levere (selge, installere, sette i drift) eit avansert amerikansk kontrollsystem som heitte Bailey Controls og hadde sitt hovudkvarter i Wickliffe Ohio.

I 1990 fekk eg tilbod  om å være med på eit prosjekt i Qatar; North Field, beståande av fleire plattformer i Den Persiske Gulf for å ta opp naturgass, og eit landanlegg i Qatar for å prosessere gassen til forbruk. Grunnen til at Bailey Petrovest  vart forespurt var at det var ein krig i emning, nemleg den Amerikanske  "invasjonen" av Irak for å stanse Saddam Hussein som 2. august hadde invadert Kuwait. Amerikanarane som hadde det opprinnelege prosjektet såg det som ein stor risiko å følge opp oppstarten av gassproduksjonen nettop fordi dei var Amerikanarar. 

Utreise var rett før jul

North Field i den persiske gulf.

Det første som møtte meg etter ankomst på flyplassen i Doha, var ei kjensle av å bli sett ned på. Eg var ikkje ein av klanen. Klanen, det innfødde herrefolket, emirane og deira familie og slektningar, dei som eig landet og styrer det som ei familebedrift. Eg var berre ein skarve hjelpar, ein tenar, ein arbeidar.

Eg henvendte meg i informasjonsluka i ankomsthallen, der det skulle ligge eit skriv om korleis eg skulle bli håndtert. Eg viste fram pass og eit skrivet som viste kva eg gjorde i landet. Den kvitkledde mannen i luka lot som han ikkje høyrde kva eg ville. Han bad meg sette meg ned å vente. Eg studerte mannen der eg sat i 15-20 minutt. Det såg ikkje ut som han hadde det travelt, og eg spekulerte på kva som var problemet. Eg fekk ei ekkel kjensle av at noko var gale. Så manna eg meg opp og gjekk bort til luka igjen og spurte ein gong til om skrivet.

Mannen såg ikkje ut til å reagere, men etter ei stund kom han og såg på passet og prosjektskrivet mitt igjen, og så gjekk han sakte bort til ein bunke med papir og tok til bla roleg gjennom den. Eg pusta letta ut då han fann eit skriv, gjekk bort til ein telefon og ringte til nokon. Så kom han og sa at ein mann, eg hugsar ikkje navnet, ville plukke meg opp utanfor flyplassen og køyre meg til hotellet.

Så enkelt var det altså. Kvifor hadde han ikkje gjort dette med ein gong?

Så gjekk det slag i slag. Mannen, ein hyggeleg engelskmann dukka opp og køyrde meg til hotellet. Dagen etter køyrde han meg til helikopter-flyplassen og så vart det helikoptertur ut i den persiske gulf, ut til North Field.

Ute på platforma var det eit anna regime som møtte meg. 

Prosjektet vart leia av eit fransk/engelsk team og no var eg ein del av dette teamet, ein del av klanen. I boligriggen var der to kantiner. Vi i klanen åt i ei kantine som hadde eit skilt over inngangsdøra der det stod "For Europeans Only". Ei heilt grei kantine, men mykje spicy mat (indiske kokkar). I etasjen under var der ei anna kantine, ei mykje større kantine, for resten av bemanninga, mykje indarar og filipinarar. Ein gong eg var innom denne kantina la eg merke til at dei ikkje hadde bestikk. Dei åt med hendene.

Vi fire ifrå Bailey Petrovest fekk også ein hjelpar, ein inder. Han skulle liksom hjelpe oss med alt muleg frå å kvesse blyantar, hente ting til oss, bære instrument, kablar eller anna utstyr som måtte bærast når vi skulle ut i felt. For oss var dette sjølvsagt vanskeleg å forhalde seg til. Vi fekk etterkvart kjennskap til at han tente omlag ein amerikansk dollar pr. dag, og at han hadde vore ombord i nesten eit år utan å få reise heim til familien sin. Vi vart også etter kvart klar over at dette var ein viktig jobb for han, at han følte seg privilgert som kunne ha ein slik jobb og sende pengar heim til familien sin. Med dette perspektivet var det lettare å ta i bruk tenestene hans, det var trass alt viktig for han å behalde jobben. For å lette litt på vårt eige samvit, sponsa vi han med nokre ekstra dollar no og då.

"Operation Desert Storm", var planlagt 17. januar. 

I samtale med Ingrid vart eg informert om at det vart sagt på nyheitene i Norge at flyplassen i Doha ville bli stengt natt til 17. januar. Eg hadde returbilett 20. januar. Eg tok kontakt med arbeidsgjevar for å prøve å endre billett, men fekk til svar at det var vanskeleg å gjere noko med. Då tok Ingrid kontakt med Bailey Petrovest og gjekk så hardt på dei at dei gjekk med på å endre biletten. Eg fekk plass på eit fly som gjekk 16. januar i 9 tida om kvelden, tre timar før stenging av flyplassen. Flyet var nesten fullt, så eg måtte ta til takke med å reise på første klasse, noko eg takka JA til. Det var også litt styr med å booke om helikopter. Den franske plattformsjefen var ikkje særleg medgjerleg, men eg insisterte så godt eg kunne, og så ordna det seg.

På flyplassen vart eg stansa fordi eg hadde ein kniv i handbagasjen. Det var ein suvenir-dolk beregna på brevåpning. Eg vart dradd bort til ein gjeng kvitkledde som diskuterte høglydt på på arabisk. Dei var sinte og spurte meg om alt muleg. Eg spelte litt dum og naiv, og etterkvart skjøna dei at det var det eg var. Dei gjekk med på at kniven vart sendt i den andre bagasjen min, altså ikkje inne i flyet, og så slapp dei meg omsider ombord.

Då eg sette meg ned, nesten fremst framme, mellom kvitkledde sjeikar og emirar, og fekk servert sjampanje og snacks, ja då kjende eg meg ekstremt lukkeleg. Då vi letta frå bakken, brusa det i meg. Eg kom meg ut, og til slutt heim til mine kjære.

Eg må fortelje noko frå den siste turen også, ut på hausten i 1991. Denne gongen jobba eg på landanlegget ute i ørkenen. Nokre dagar før heimreise tenkte eg at måtte kjøpe med meg litt gull til min kjære Ingrid. Som tenkt så gjort. Eg gjekk inn i ei av dei mange gullsjappene i Doha. Etter kvart hadde eg plukka ut ein ring, øyredobbar og eit armband. I det eg stod og skulle betale la eg merke til ei dame frå klanen, kledd og tildekka i svart frå topp til tå, som også skulle handle gull. På desse gullsjappene var det slik at det ein ville kjøpe vart lagt på ei vekt, og så betalt du utifrå dagens gullpris. Vel, denne dama oppførte seg som ho var i ein godteri-butikk. Ho peika, prata høglydt og gestikulerte heilt til vektskåla var heilt full. Så betalte ho. Det må ha kosta ei formue. Det eg kjøpte vart berre småtteri i forhold. Då slo det meg. Desse folka er ustyrteleg rike. Ufatteleg rike.

Eg fekk nokre nye perspektiv på livet gjennom desse reisene.

Om det å være med i klanen eller ikkje.
Om det å være rik. Kven er rik?
Om krig og fred.
Om heim og familie.